La Granja de San Ildefonso

Barokke pracht in de groene heuvels bij Segovia

Wanneer je in de omgeving van Madrid of Segovia bent en fan bent van luisterrijke paleizen en weelderige tuinen met formidabele fonteinen, dan mag een uitstapje naar La Granja de San Ildefonso niet ontbreken.

Dit Koninklijke dorp, aan de voet van de Sierra de Guadarrama, ademt geschiedenis en splendeur. Je kunt hier gerust een dag of twee doorbrengen, eindeloos dwalend over de fraai aangelegde landgoederen, je vergapend aan de weelde van de paleizen. De magnifieke Koninklijke glasfabriek bewonderen en wandelroutes maken door heuvels, bossen en langs rivieren.

Van jachthut tot koninklijk hof

De oorsprong van La Granja gaat terug tot de 15e eeuw, toen koning Enrique IV hier een jachthut en een kapel liet bouwen. Later schonken de katholieke vorsten het domein aan de monniken van El Parral. Zij bouwden er een boerderij – in het Spaans “granja”. (spreek uit ‘granga’, de ‘j’ zoals de 1e ‘g’ in garage’) Pas in de 18e eeuw breidde La Granja zich aanzienlijk uit, toen Filips V, de eerste Bourbonkoning, zich er terugtrok.

Zijn tweede vrouw, Isabel de Farnesio, een Italiaanse prinses uit Parma, had een fikse vinger in de pap toen het aankwam om dit paleis in te richten. Ze bracht niet alleen politieke invloed mee, maar ook een verfijnde smaak die duidelijk terug te zien is in La Granja. Zij haalde Italiaanse en Franse kunstenaars, architecten en beeldhouwers naar Spanje. Onder haar leiding kregen de paleistuinen hun theatrale grandeur en werden de enorme fonteinen voorzien van rijke mythologische thema’s en barokke dynamiek. Zo kreeg La Granja de uitstraling van een hof dat kon wedijveren met Versailles, maar dan met een elegante Mediterrane flair.

Met open mond

Ik heb met open mond door het paleis gelopen, de ene zaal nog luisterrijker versierd dan de andere. Rijk versierd brokaat, vergulde lijsten, wandkleden, waanzinnige kroonluchters, schitterende schilderijen, duizelingwekkende ‘trompe-l’oeils’… Ik word er altijd een beetje giechelig van, zoveel rijkdom, zoveel overdaad. (En tegelijkertijd denk ik verontwaardigd: ‘Wie dachten die mensen wel niet dat ze waren, wie heeft er nou zóveel ruimte nodig! 🙂 )

Maar het is een prachtig erfgoed. Onder Karel III, zoon van Filips en Isabel, groeide La Granja verder uit tot een levendige barokstad waar aristocraten zich rond het zomerhof vestigden. Hier werden huwelijken gesloten, verdragen getekend en zelfs staatsgrepen beraamd – La Granja maakte de Spaanse geschiedenis van dichtbij mee.

Hoogtepunten die je niet mag missen

Het Koninklijk Paleis

Gebouwd vanaf 1720 naar Frans voorbeeld, maar met een duidelijke Italiaanse verfijning, te danken aan Isabels smaak en netwerk. De zalen zijn rijk gedecoreerd en ademen de grandeur van de Spaanse kroon.

De tuinen en fonteinen

Verspreid over 146 hectare liggen tuinen die vaak met Versailles worden vergeleken. Maar La Granja heeft een eigen karakter: statige lanen, schaduwrijke bosschages en 26 spectaculaire, monumentale fonteinen. Waaronder de Fontein van de Kikkers, waarin boze boeren in kikkers veranderen, de Fontein van de Mand, beroemd om haar waterstralen tot 25 meter hoog en de Fontein van de Roem, waar het water maar liefst 47 meter omhoog spuit.  Alle fonteinen werken nog steeds met het oorspronkelijke natuurlijke watersysteem – gevoed door een groot meer hoog in het park.

De Koninklijke Collegiale Kerk

Hier rusten Filips V en Isabel de Farnesio, zij aan zij in het barokke hart van hun zomerresidentie.

De Koninklijke Glasfabriek

In 1727 werd hier ter plekke het glas geblazen voor de vele kroonluchters en gebruiksvoorwerpen van de paleizen. Tegenwoordig is het een museum en opleidingscentrum, waar bezoekers nog altijd live demonstraties kunnen zien. Een van de mooiste voorbeelden van industriële architectuur in Europa.

Paleis van Riofrío en het Jachtmuseum

Even buiten La Granja ligt Riofrío, een imposant paleis dat Isabel de Farnesio liet bouwen. Het werd vooral als jachtpaleis gebruikt. Nu huist er een fascinerend Jachtmuseum, met schilderijen van Velázquez en Rubens, jachttapijten en een indrukwekkende collectie opgezette dieren.

Wandelen langs de rivier de Eresma

Naast de monumenten en tuinen is ook de omliggende natuur een traktatie. Vanuit La Granja kijk je op de hoge heuvels van de waterrijke Sierra de Guadarrama. Een van de rivieren is de Eresma, die de stad Segovia tot voor kort nog via het imponerende aquaduct van water voorzag. De Eresma stroomt langs La Granja en door de bossen van Valsaín. Erlangs kun je prachtige wandelingen maken. Het kabbelende water, de oude stenen bruggen en de schaduwrijke oevers maakten het van oudsher een ideale plek om de drukte van het paleis te ontvluchten.

Koninklijk visserspad

Een van de mooiste routes is de ‘Pesquerías Reales’, aangelegd in de 18e eeuw in opdracht van Karel III. Dit pad volgt de rivier, door bossen en weiden, langs kleine watervalletjes en rustige poelen waar vroeger de Koninklijke familie ging vissen. Tegenwoordig is het een geliefde wandeling voor natuurliefhebbers, families en iedereen die even wil genieten van stilte en frisse berglucht. Wij wandelden er in alle rust, gadegeslagen door de talloze koeien en paarden die loom in de bossen graasden, maar in de weekenden en op feestdagen kan hier behoorlijk druk zijn!

Meer te ontdekken

In het dorp en de omgeving vind je nog vele andere monumenten: barokke kerken met beelden van de beeldhouwer Luis Salvador Carmona, het Infantes Huis (nu een Parador-hotel), het theater in de Casa de Canónigos, en zelfs het eerste Spaanse polo- en golfterrein. Voor wie in de winter komt: skigebied Navacerrada ligt vlakbij. Slechts drie kilometer verderop ligt Valsaín, waar Filips II in de 16e eeuw een paleis liet bouwen. Een brand verwoestte het in de 17e eeuw, maar de ruïnes zijn nog altijd indrukwekkend.

Ook een fijne excursie vormen de bossen van Valsaín: uitgestrekte dennen- en eikenwouden vol paddenstoelen, herten en vogels. Hier loopt een netwerk van prachtige wandelroutes, van de “Calderas del Cambrones” tot de beklimming van de Chorro Grande-waterval.

La Granja ligt slechts 12 km van Segovia en een uurtje rijden van Madrid. Perfect voor een dagtrip vol natuur, cultuur en barokke pracht en praal. Maar je kunt er ook voor kiezen om ter plekke te logeren en vanuit hier de omgeving op je gemak te verkennen. Een historische belevenis! Ardanza heeft er een heerlijk en kleurrijk hotel waar je heel gastvrij ontvangen wordt!

Ardanza brengt je er in haar Rondreis Midden Spanje!

Beelden: Ardanza, behalve de twee van de patrimonionacional.es
Met dank aan: Loreto en Alberto, http://www.fundacionsiglo.es/
Javier Figueredo Soto – Diputado de turismo de Segovia
Lees meer: Patrimonionacional.es
Turismo de La Granja de San Ildefonso