Roadtrip van Noord naar Midden Portugal langs de Douro en Dão

Autoroute langs twee befaamde rivieren in Portugal

De Dourovallei. Kilometer na kilometer, wijngaard na wijngaard is dit een van de meest authentieke Portugese landschappen. Hier vind je een aaneenschakeling van hoog gelegen, terrasvormige wijngaarden die de grote ‘Gouden Rivier’ flankeren. Monumentale wijnhuizen, statige villa’s, middeleeuwse dorpjes en adembenemende uitzichten om elke rivierbocht vormen het tafereel van dit voormalig Romeinse Lusitanie.

Bossen en wijngaarden, statige villa’s & middeleeuwse dorpjes

 Iets verder naar het zuiden meandert de prachtige rivier de Dão door wijngaarden, bossen, langs typische dorpjes in een van de minst bezochte regio’s van Portugal. Hier kun je een van de mooiste Ecovias van Portugal fietsen en spannende bergpaden bewandelen.

Geheimen langs de Douro & Dão rivier

1. De eerste wijnhuizen aan de Douro

– Porto –

Porto, een Atlantische havenstad aan de oevers van de Douro is een stad van talloze kerken en monumenten, veel in barokke bouwstijl, prachtig versierd met azulejos.  De middeleeuwse wijk Ribeira heeft een wirwar aan straatjes en de traditionele wijnindustrie van de stad is gevestigd aan de overkant van het water in Vila Nova de Gaia, waar de prachtige portwijnkelders, oorspronkelijk uit de 17e eeuw, tegen de heuvel opklauteren. Velen stellen hun met vaten gevulde wijnkathedralen open voor rondleidingen en proeverijen die je helpen een tawny van een LBV te onderscheiden. Bovenaan de lijst staan er drie die door Britten worden gerund: Taylor’s, waar de enorme kuip van 100.000 liter te zien is; Graham’s en Calém.

De twee verdiepingen tellende Ponte de Dom Luis I, gebouwd door een leerling van Eiffel, verbindt de rivieroever van Porto met die van Vila Nova de Gaia en is een van de symbolen van de stad. Het São Bento treinstation met haar schitterende azulejos is een andere verplichte stop!

2. Stroomopwaarts, tussen wijngaarden

– Peso da Régua – 

Landinwaarts langs de Douro duiken we in het wijnland langs een kronkelige weg met uitzicht op hellingen vol wijnranken, kapelletjes en bossen die tot aan de rivier reiken. Het is ongeveer drie uur rijden van Porto naar Peso da Régua, een zonnig stadje aan de rivier, omringd door heuvels met terrasvormige wijngaarden die als de rug van een draak rondom oprijzen. Peso da Régua is de grootste stad in de regio en werd in de 18e eeuw een belangrijk opslag- en distributiecentrum voor wijn.

De stad is niet zo charmant als haar omgeving, maar het is een bezoek waard voor het Museu do Douro, dat is ondergebracht in een prachtig gerenoveerd pakhuis aan de rivier. Het toont alle facetten van dit wijnland, van impressionistische landschappen tot een oud platbodem transportschip. Vanaf de kade zijn er regelmatig 50 minuten durende cruises naar Pinhao

In deze omgeving, in Folgosa, tussen Peso da Régua en Pinhão, vind je het DOC restaurant van de beroemde Portugese chef Rui Paula. Het is gelegen op de zuidoever van de rivier en een ode aan het minimalisme met haar glazen wanden en strakke lijnen. Het terras heeft een prachtig uitzicht op de rivier. 

3. De mooiste spoorlijn van Portugal

– Pinhão – 

Hier kom je aan in het hart van de Douro vallei: Pinhão is een vriendelijk dorp wat niet onder de voet wordt gelopen door toeristen en perfect is als vertrekpunt om de regio te verkennen. Pinhão ligt in een bijzonder mooie meander van de Douro, omgeven door terrasvormige hellingen waar enkele van de beste port en wijnen worden gemaakt. Wijnhuizen en hun uithangborden domineren het tafereel, en op het charmante treinstation wordt de druivenoogst uitgebeeld op de azulejos.

Het treinspoor van Pinhao naar het kleine dorpje Pocinho hoort, naar verluid, tot de mooiste spoorlijnen van Europa, met adembenemende vergezichten over de ‘Gouden rivier’ en de terrasvormige wijngaarden langs beide zijden.

Je kunt vanaf hier de rivier opvaren vanaf de kade in Folgosa do Douro naar het hart van de Alto Douro, aan boord van een traditionele, houten platte Douro-a-Vela wijnboot. Of reis terug in de tijd naar het verleden van de wijnbouw tijdens een rondleiding met gids, inclusief wijnproeverij, in het Museu do Vinho de Quinta Nova. 

4. Wandeltip! Douro vallei wandelroute

Een goed gemarkeerde en fraaie wandelroute vinden in de Douro vallei is nog helemaal niet zo gemakkelijk. Ten eerste zijn de meeste wijngaarden privé bezit en ten tweede vormen de steile helingen niet het meest gemakkelijk terrein. Er is echter een prachtige wandeling die goed te doen is voor iedereen met een redelijke conditie, wandelschoenen met goed profiel en eventueel nordic walking stokken…

Pinhão – Provesende riverwalk

Deze 6 kilometer lange wandeling is een afdaling door wijngaarden met spectaculaire uitzichten, langs vijgen, kweeperen en amandelbomen en door het door UNESCO-als werelderfgoed gekwalificeerde landschap. Een van de historische bezienswaardigheden onderweg is het 18e eeuwse landhuis Casa do Santo in Provosende. De wandelroute De lineaire wandelroute van Provesende naar Pinhão is ongeveer 7 kilometer lang en u kunt deze twee kanten op lopen, maar de afdaling vanaf Provosende, met de majestueuze rivier de Douro voortdurend in zicht, is het meest indrukwekkend. In Provosende begint het pad tegenover de kerk. Wees voorzichtig na regen, hier en daar kan het dan glad zijn, vooral in São Cristóvão. Lengte van de wandeling: circa 3 uur.

Provesende is een van de zes wijndorpen in de Douro: Favaios en Provesende zijn gelegen aan de noordzijde, Barcos, Salzedas, Ucanha en Trevões liggen ten zuiden van de Douro.

5. Paleolithicum op de terra quente

– Vila Nova de Foz Côa –

Het afgelegen witte dorpje Vila Nova de Foz Côa in het hart van het ‘Terra Quente (hete land) van de Douro, werd in de jaren ’90 bekend toen hier een indrukwekkende verzameling paleolithische kunst werd ontdekt terwijl men het gebied inspecteerde voor een mogelijk te bouwen stuwdam.

Men heeft talrijke mysterieuze rotsgravures in de vallei van de rivier de Côa, een zijrivier van de Douro, gevonden. Vanuit het Parque Arquológico do Vale do Côa kun je een gedeelte ervan bezoeken, de Canada do Inferno, op de linkeroever van de Côa, De tour (tevoren reserveren) begint bij het Côa Museum, waar je per jeep  ongeveer 10 km rijdt tot aan het gebied waar de verlaten Côa-dam werd gebouwd. Het laatste deel is een smal maar goed onderhouden voetpad van ongeveer 400 meter tot aan de eerste rotstekeningen. Dit archeologische park, de eerste van van Portugal, staat op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO.

6. De grensbewakers

– Miranda do Douro en Parque Natural do Douro Internacional – 

Miranda do Douro, op twee uur rijden van Pinhão, was lange tijd een bolwerk van het wilde oosten van Portugal. Deze versterkte grensstad, gelegen op de rand van de klif boven de Douro-kloof, behoudt zijn middeleeuwse sfeer dankzij zijn kasteelruïne en prachtige, strenge 16e-eeuwse kathedraal. In plaats van Castiliaanse aanvallen af te slaan, ontvangt Miranda nu elk weekend vreedzaam veel van haar Spaanse buren. De grenscultuur van het gebied kun je leren kennen door een bezoek aan het Museu da Terra de Miranda.

Mocht je je liever omringen met adembenemende natuur dan kun je hier prachtige wandelingen maken of een riviercruise maken op de Douro (Duero in het Spaans) door de spectaculaire kloof. Het bezoekerscentrum van Parque Natural do Douro Internacional geeft veel informatie over wandeltochten in de bossen en op de torenhoge granieten kliffen van dit 832 vierkante kilometer grote natuurgebied, waar je onder meer zwarte ooievaars, slechtvalken, zwarte gieren, steenarenden en havikarenden vogels kunt observeren.

7. Wijnproeven en fietsen in de Dão wijnregio

– Santa Comba Dão –

De Dão regio ligt buiten de gebaande paden in Portugal en is het landelijke hart van het Portugal, ten zuiden van de Douro. Dit is een lieflijk landschap van wijngaarden, dennen- en eucalyptusbossen, familiewijnhuizen en betoverende witte dorpjes. Hier kun je wijngaarden bezoeken, slapen op een landgoed, genieten van eerlijke maaltijden met heerlijke wijnen en wandelen over de toppen van de Serra da Estrela, de hoogste berg van het Portugese vasteland, waar de stilte heerst.

Met witgekalkte huizen verscholen tussen lage heuvels, uitzichtpunten over de rivier de Dão en een mooie barokke kerk met twee torens, markeert Santa Comba Dão het begin van het wijngebied en was vroeger het eindpunt van de smalspoortrein tussen Dão en Viseu. Tegenwoordig kun je hier een van de langste ‘Ecopistas‘ (fietspaden over oude spoorlijnen) fietsen.

Voor een goede maaltijd op deze (wijn)route kun je stoppen bij Tres Pipos, in het dorp Tonda. Een gezellig familierestaurant dat regionale gerechten serveert, zoals geit en ‘polvo à lagariro’ (octopus gekookt met aardappelen, knoflook en olijfolie), in de eetzaal met houten plafonds en dikke stenen muren. 

8. Een omweg door het bos

– Serra do Caramulo – 

Vanaf Tonda slingert een smalle landweg door kleine dorpjes en bossen met dennen en eucalyptusbomen naar het dorp Caramulo, een goede uitvalsbasis voor het verkennen van de Serra do Caramulo. De eiken-, dennen- en kastanjebossen strekken zich uit tot aan de granieten bergtoppen, waar kleine watervallen en kristalheldere beekjes stromen.

Op een heldere dag is het de moeite waard de Caramulinho (1.076 meter) te beklimmen, om bovenop te genieten van het geweldige uitzicht dat reikt tot aan de Serra da Estrela in het zuiden en Aveiro en de Atlantische Oceaan in het noorden.

Meer tips voor activiteiten in Centro de Portugal lees je hier!

9. Barok in Dão

– Santar –

Het kleine dorpje Santar is een van de mooiste in de Dão regio, met zijn smalle straatjes en barokke huizen. Een befaamde attractie zijn echter de wijnkelders. Paço dos Cunos de Santar, is gehuisvest in een 17e-eeuws landgoed waar u de wijngaarden kunt bezoeken voordat u de wijnen en olijfolie proeft, en de creatieve regionale keuken in het moderne restaurant.

Vlakbij ligt Casa Santar, een familiebedrijf in barokstijl met rondleidingen door de granieten kelders waar de rode wijnen in eiken vaten rijpen.  

10. Geschiedenis met panoramisch uitzicht

– Viseu –

De parel in de kroon van deze Dão route, de middeleeuwse stad Viseu, is een ontspannen bezoek en een overnachting waard. Het is een van de aantrekkelijkste steden in de Beira Alta streek en kan zich meten met de universiteitsstad Coimbra wat betreft geplaveide straatjes, kronkelende steegjes, weelderige openbare tuinen en een centraal plein versierd met geurige bloemen en fonteinen.

Vanaf het hoogste punt zijn er schilderachtige panoramische uitzichten en een museum gevuld met de beroemdste werken van Portugese renaissancekunst: Nationaal Museum Grão Vasco. Na deze dosis cultuur is een glas wijn in de elegante bar Palato misschien wel op zijn plaats.

11. Afsluitend, voor de avonturier…

– Arauca Geopark –

Een uur ten Noord Westen van Viseu ligt het Arouca natuurpark, erkend door de UNESCO als Geologisch Erfgoed van de Mensheid. Hier kun  je een bijzondere, 8 km. lange (best pittig en hier en daar steile) wandeling maken over de Paiva Walkways, aan de linkeroever van de rivier de Paiva. De wandeling voert door een puur en prachtig landschap, met bossen, grijze rotsen en wild stromende beekjes. Je komt langs een paar fraaie rivierstrandjes: Areinho, Espiunca het Vau strand. Sinds kort is er ook een spannende hangbrug over de rivier! 

Ardanza brengt je naar de Douro & Dão!

– 15 of 18 dagen Natuur&Cultuur reis Portugal
– 8 of 11 dagen Porto en Norte met verlenging in Centro